BORÇLUNUN ELEKTRONİK TEBLİGAT ADRESİ VARKEN NORMAL YOLLA YAPILAN TEBLİGAT YOK HÜKMÜNDE OLDUĞUNDAN; İTİRAZIN SÜRESİNDE YAPILDIĞI GEREKÇESİ İLE TAKİBİN DURDURULMASINA KARAR VERİLMESİNDE BİR İSABETSİZLİK BULUNMAMAKTADIR.
03.03.2025
45
12. Hukuk Dairesi 2024/857 E. , 2024/5782 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen
tetkiki davacı//borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava
dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler
okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Genel haciz yolu ile başlatılan ilamsız icra takibinde alacaklının, icra müdürlüğünün, borçluya gönderilen
ödeme emri tebliğinin usulsüz olduğundan bahisle itirazın süresinde olduğuna ve takibin durdurulmasına
yönelik 16.09.2021 tarihli kararının iptali istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, ilk derece
mahkemesince; şikayetin kabulü ile müdürlük kararının kaldırılmasına,takibin devamına karar verildiği,
borçlunun istinaf yoluna başvurması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; istinaf başvurusunun esastan
reddine karar verildiği, kararın borçlu tarafından temyiz edildiği görülmektedir.
İcra ve İflas Kanunu’nun 21. maddesinin 1. fıkrası ile 57. maddesinin 1. fıkrasına göre icra işlerinde
tebligat 7201 sayılı Tebligat Kanunu, Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik ve Elektronik
Tebligat Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.
Tebligat ile ilgili Kanun ve Yönetmelik hükümleri tamamen şeklidir. Değinilen işlemler, bilgilendirme yanında
belgelendirme özelliği de bulunan bir usul işlemi olmakla, gerek tebliğ işlemi ve gerekse tebliğ tarihi ancak
Kanun ve Yönetmelikte emredilen şekillerle tevsik ve dolayısıyla ispat olunabilir. Kanun ve Yönetmeliğin
amacı tebligatın muhatabına en kısa zamanda ulaşması, konusu ile ilgili olan kişilerin bilgilendirilmesi
(tebligatın bilgilendirme fonksiyonu) ve bu hususların belgeye (tebligatın belgelendirme fonksiyonu)
bağlanmasıdır. Tebligat Kanunu ile Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte öngörülen şekilde
işlem yapılmış olmadıkça tebliğ memuru tarafından yapılan yazılı beyan onun mücerret sözünden ibaret
kalır ve dolayısıyla belgelendirilmiş sayılmaz. Nitekim, Kanunun ve Yönetmeliğin belirlediği şekilde
yapılmamış ve belgelendirilmemiş olan tebligatların geçerli olmayacağı yerleşik yargısal içtihatlarda da
açıkça vurgulanmıştır.
Bir hukuki işlemin tebligat olarak nitelendirilebilmesi için iki unsura ihtiyaç vardır. Bu unsurlar kanunda
öngörüldüğü şekilde yazılı bildirim ve belgelendirmedir. Bu iki unsurun veya birinin mevcut olmaması
halinde tebligatın “usulsüzlüğü” değil “yokluğu” söz konusu olur. Bu iki unsur mevcut olmakla beraber
Tebligat Kanunu’na uygun değil ise usulsüz tebliğ var demektir (Muşul, Timuçin: Tebligat Hukuku, Ankara
2018, s. 85, HGK'nın 21.12.2021 tarih, 2018/12-255 E. - 2021/1724 K.)
7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun Elektronik Tebligat başlıklı 7/a maddesinin birinci ESAS NO : 2024/857
fıkrasında; “Aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.
1. 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV)
sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar. ” Yine aynı maddenin
ikinci fıkrasında “Birinci fıkra kapsamı dışında gerçek ve tüzel kişilere, talepleri halinde elektronik tebligat
adresi verilir. Bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur” üçüncü fıkrasında;
“Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre elektronik yolla tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması halinde
bu Kanunda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılır.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Yine Elektronik Tebligat Yönetmeliği’nin 5. maddesinde; “(1) Aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişilere
tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur:
a)10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV)
sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar.” denilmek suretiyle
kamu idarelerine elektronik tebligat yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmektedir.
Somut olayda, borçluya, ödeme emrinin posta yoluyla 08.09.2021 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin
ise 16.09.2021 tarihinde icra müdürlüğüne verdiği dilekçe ile borçlu ...’nün ‘35129-19217-97244’ sayılı etebligat
adresi mevcut olmasına rağmen, kamu kurumuna ödeme emri tebligatının fiziki olarak usulsüz
yapıldığı iddiası ile birlikte borca ve ferilerine itiraz ettiği, icra müdürlüğünce borçlu idarenin elektronik
tebligat adresi olmasına rağmen elektronik tebligat adresine tebligat yapılmadığı anlaşılmakla, icra takibine
itirazının yasal süresinde olduğu kabul edilerek icra takibinin durdurulmasına karar verildiği
anlaşılmaktadır.
İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarında atıfta bulunulan Dairemizin bazı
içtihatlarında da belirtildiği üzere kural olarak, icra mahkemesi, açıkça ileri sürülmedikçe tebligat
usulsüzlüğünü re'sen nazara alamayacağı gibi; icra dairesi dahi tebligatın usulsüz olduğunu belgeleyen icra
mahkemesi tarafından verilmiş bir karar getirilmediği sürece kendiliğinden tebligatın usulsüz yapılmış
olduğunu dikkate alamaz ise de; 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 7/a maddesinin birinci fıkrası tebligatın
elektronik yolla yapılmasını zorunlu kıldığından posta yolu ile yapılan tebligat yok hükmündedir. Borçluya
usulsüz de olsa tebliğ edilmiş bir ödeme emri bulunmadığından Tebligat Kanunu'nun 32. maddesininuygulanma imkanı da bulunmamaktadır. Bu durumda icra müdürlüğünce borçluya yöntemince tebliğedilmiş bir ödeme emri bulunmadığı değerlendirilerek itirazın süresinde yapıldığı gerekçesi ile takibindurdurulmasına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Kabule göre de; icra mahkemesince memur işlemi şikayetinin incelenmesi sonucunda, usul ve yasayauygun olmadığı değerlendirilen memur işleminin iptaline, işlemin usul ve yasaya uygun olduğuna kanaatgetirilirse şikayetin reddine karar verilmesi gerektiği nazara alındığında, İlk Derece Mahkemesince ödemeemri tebliğ işleminin usulsüz ya da yok hükmünde olduğu denetlenip değerlendirilmeksizin takibindevamına karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
O halde, İlk Derece Mahkemesince, yukarıda belirtilen gerekçe ile şikayetin reddine karar verilmesigerekirken yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm tesisi ve borçlunun istinaf başvurusunun BölgeAdliye Mahkemesince esastan reddi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak İlk DereceMahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ :
Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı ESAS NO : 2024/857
HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 14.12.2023 tarihve 2022/35 E. - 2023/2142 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, Doğubayazıt İcra Hukuk Mahkemesinin15.11.2021 tarih ve 2021/50 E.- 2021/63 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istekhalinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesinegönderilmesine, 04.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
