TEK BAŞINA E-POSTA YAZIŞMALARI İLE HAFTA TATİLİ GÜNLERİNDE ÇALIŞMANIN İSPATLANDIĞI KABUL EDİLEMEYECEĞİNDEN YAZILI BELGELERE VE İŞVEREN KAYITLARINA DAYANMADAN HESAPLANAN HAFTA TATİLİ ALACAĞINDAN UYGUN ORANDA BİR İNDİRİM YAPILMADAN HÜKÜM KURULMASI HATALIDIR.

9. Hukuk Dairesi 2024/754 E. , 2024/4198 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 52. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2022/2024 E., 2023/1032 K.

KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi

İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 33. İş Mahkemesi

SAYISI : 2017/458 E., 2020/364 K.

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanınkısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularınesastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... İnş. Taah. ve San. Tic. AŞ (... Şirketi) ve ... Teknoloji San. ve Tic.AŞ (... Şirketi) vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleriyönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.

Davalı ... Şirketi vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işinduruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 05.03.2024 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligatgönderilmiştir.

Duruşma günü davalı ... Şirketi vekili Avukat ..., davalı ... Şirketi vekili Avukat .., davalı ... Tek. Ses. Gör.Sist. Tic. AŞ (... Şirketi) vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ... geldiler.

Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya sonverildi.

Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereğidüşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ... Şirketinin Aşkabat Türkmenistan'daki projesi başta olmak üzerebir çok projede montaj ekip şefi olarak 09.02.2014-01.10.2017 tarihleri arasında aylık net 3.500,00 USDücret ile çalıştığını, ücretin 900,00 USD'lik kısmının elden avans olarak verildiğini ve kalanının ise bankayakısım kısım yatırıldığını, iş sözleşmesinin davalı ... Şirketi tarafından feshedildiğini, davalı Şirketlerinalacaklardan müştereken sorumlu olduğunu, haftanın 6 günü 08.00-20.00 saatleri arasında çalıştığını,ayda iki pazar 07.00-17.00 saatleri arasında çalıştığını, Ramazan bayramında birer gün Kurban bayramındaise iki gün tatil verildiğini, diğer tatil günlerinde çalıştığını, müvekkilinin çalıştığı süre göz önüne alındığında5.250,00 USD ihbar tazminat alacağı bulunduğunu belirterek kıdem ve ihbar tazminatları ile ücret, fazlaçalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ve yıllık ücretli izin alacaklarının davalılardan tahsilinekarar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

1. Davalı ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.01.2017-30.09.2017 tarihlerinde diğer davalı ...Şirketinin bünyesinde belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığını, Türkmenistan makamlarından izinalamadıkları için sigortanın kendileri üzerinden yapıldığını, davacının sigorta kayıtları incelendiğinde09.02.2014-02.09.2016 tarihleri arasında kendi bünyelerinde çalışmadığını, davacı ile diğer davalı ...Şirketi arasında imzalanan yurt dışı hizmet sözleşmesi uyarınca 01.01.2017-30.09.2017 tarihleri arasındamontaj grup şefi olarak 2.273,00 USD ücret ile belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışma gerçekleştiğini,davacının çalışmasının 1 yıldan kısa olduğunu ve sözleşmenin belirli süreli olduğunu savunarak davanınreddini istemiştir.

2. Davalı ... Şirketi cevap dilekçesinde; TMSF yetkilileri tarafından kendilerine 2016 yılı Ağustos ayındakayyum atandığını, firma yetkililerinin tutuklu bulunduğunu, bu sebeplerle dava ile ilgili olan belgelereulaşılamadığını, davacı tarafın tüm iddialarını ispat etmesi gerektiği savunarak davanın reddini istemiştir.

3. Davalı ... Şirketi davaya cevap dilekçesi sunmamıştır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tanık anlatımları ve dosyakapsamındaki kayıtlar bir arada değerlendirildiğinde davacının tüm hizmet süresinde davalı ... Şirketibünyesinde alt işveren şirketlerde sigortalı olarak çalıştığı, ... Şirketi ile ... Şirketi arasında devir ilişkisibulunduğu ve alt işveren ... Şirketinin kendi dönemiyle, son alt işveren ... Şirketi ile asıl işveren ...Şirketinin tüm hizmet süresi ile davacının alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, işsözleşmesinin belirli süreli kabul edilebilmesi için gereken objektif neden koşulunun bulunmadığı vedavacının belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığının kabul edilmesi gerektiği, iş sözleşmesinin haklı nedenlefeshedildiği davalı taraflarca ispatlanamadığından davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hakkazandığı, tanık anlatımları ve işyeri iç yazışmaları bir arada değerlendirilerek davacının davalı ...Şirketinde sigortalı olarak çalıştığı dönemde ayda 43 saat, davalı ... Şirketinde sigortalı olarak çalıştığıdönemde ayda 36 saat fazla çalışma yaptığı, davalı ... Şirketi tarafından sunulan puantaj kayıtlarına göredavacının ... Şirketinde sigortalı olarak çalıştığı dönemde 7 ulusal bayram ve genel tatil gününde çalıştığı,davalı ... Şirketi ile ... Şirketi yönünden ulusal bayram ve genel tatil ücreti talebinin kabulü, diğer davalı ...Şirketi döneminde ulusal bayram ve genel tatillerde çalışıldığı ispatlanamadığından bu davalı yönündendava dilekçesinde talep edilen ulusal bayram ve genel tatil ücreti talebinin reddine dair hüküm kurmakgerektiği, puantaj kayıtlarıyla sonuca gidildiğinden indirim uygulanmasına yer olmadığı, dosya kapsamındabulunan puantaj kayıtları ve işyeri iç yazışmalarına göre davacının hafta tatili ücreti alacağına hakkazandığı, işyeri kayıtlarıyla sonuca gidildiğinden bu alacak kaleminden de indirim uygulanmasına yerolmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinafbaşvurusunda bulunmuşlardır.

B. İstinaf Sebepleri

1. Davalı ... Şirketi vekili; husumet itirazlarının İlk Derece Mahkemesi tarafından dikkate alınmadığını,davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacı tarafından dosyaya sunulan delillerinkabulünün mümkün olmadığını, sunulan belgelerin imzalı kaşeli olmayıp basit bir şekilde herkes tarafındanoluşturulabilecek belgeler olduğunu, bu nedenle sunulan belgelerin yazılı belge ve delil olarakdeğerlendirilmesinin mümkün olmadığını, davacının çalıştığı dönemde aldığı kabul edilen ücretin sonderece fahiş ve hatalı olduğunu, davacının diğer davalı ... isimli Şirket bünyesinde çalışmasının 10 aycivarında olduğunu, kıdem tazminatı hak etmediğini, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığından ihbartazminatı hakkı bulunmadığını, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günleri ücreti ile hafta tatili ücretalacağı taleplerinin de ispatlanamadığını, ayrıca pazar gününe denk gelen ulusal bayram ve genel tatilgünleri için hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, beyanlarına itibar edilen davacı tanıklarının davacı ileaynı işi yapan kişiler olmadığını, indirim oranının yetersiz olduğunu, dosyada faiz yönünden hatalı hükümkurulduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yolunabaşvurmuştur.

2. Davalı ... Şirketi vekili; müvekkili şirket ile davacı arasında herhangi bir istihdam ilişkisininbulunmadığını, TMSF tarafından müvekkili şirkete kayyum atandığını, davacı tarafın iş sözleşmesinin kıdemtazminatına hak kazanacak şekilde sona erdiğini ve 2016 yılı Temmuz ve Ağustos aylarına ait ücret alacağıbulunduğunu ispatlaması gerektiğini, fazla çalışma alacağının bulunmadığını, diğer davalı ... isimli şirketinişçisi olduğunu ve işçilik alacaklarını sözü edilen Şirketten istemesi gerektiğini belirterek İlk DereceMahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

3. Davalı ... Şirketi vekili; ara karar ile tanıklarının dinlenmesine karar verilmesine rağmen tanıklarıdinlenmeksizin bilirkişi raporu alınması ve hüküm kurulmasının hukuka aykırı olduğunu, hukuki dinlenilmehakkının kısıtlandığını, davacının çalıştırıldığı sözleşmede iş sözleşmesinin müvekkili Şirketedevredilmediğini, davacı ile yeni bir iş sözleşmesi yapıldığını, davacının önceki çalışmalarından müvekkiliŞirketin sorumlu olmadığını, davacının hizmet süresinin kesintisiz olmadığını, davacının aylık ücretinin3.500,00 USD olmadığını, iş sözleşmesi gereği davacının ücretinin 2.200,00 USD olduğunu, davacıya işsözleşmesinin 30.09.2017 tarihinde son bulacağının 15.09.2017 tarihinde ihbar edildiğini, ihbar tazminatıtalebinin reddi gerektiğini, müvekkili Şirkette çalışma süresinin 1 yıldan az olması sebebiyle kıdemtazminatı talebinin de reddi gerektiğini, fazla çalışma yapması durumunda bordolara yansıtılarak fazlaçalışma alacaklarının davacıya banka kanalıyla ödendiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararınınortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; asıl işveren alt işveren ilişkisinde,yardımcı iş olan montaj işinin ilk önce ... isimli Şirkete daha sonra ... isimli Şirkete ... Şirketi tarafındanverildiği, verilen işin sahibi olan ... Şirketinin asıl işveren, yardımcı işi alan ve yerine getiren diğer davalıŞirketlerin ise alt işveren oldukları, alt işveren olan bu Şirketlerin davacı işçiyi asıl işverenden aldığı işte buişe münhasıran çalıştırdıkları, davacı işçinin işçilik alacaklarından davalı Şirketlerin müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davacının aldığı son aylık ücretin net 3.500,00 USD olduğu, işsözleşmesinin haklı nedenle sona erdirildiğinin işveren tarafından ispatlanamadığı, davacı tarafın fazlaçalışma yaptığını ispatladığı gerekçesiyle davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastanreddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Şirketi ve davalı ...Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri

1. Davalı ... Şirketi vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek temyiz yolunabaşvurmuştur.

2. Davalı ... Şirketi vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek temyiz yolunabaşvurmuştur.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, ücret miktarının ispatı, davacının kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, ulusal bayramve genel tatil ve hafta tatili ücreti alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı, ihbar tazminatı hesabında talepaşımı yapılıp yapılmadığı ve hafta tatili alacağından indirim yapılması gerekip gerekmediği noktalarındadır.

2. İlgili Hukuk

1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile371 inci maddesi.

2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 17, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri ve 4857sayılı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun hâlen yürürlükte olan 14 üncümaddesi.

3. 6100 sayılı Kanun’un, taleple bağlılık ilkesini düzenleyen 26 ncı maddesine göre, “Hâkim, tarafların talepsonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundandaha azına karar verebilir."

3. Değerlendirme

1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ileuygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarınave temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalılar ... Şirketi ve ... Şirketi vekillerinin aşağıdayer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Dava dilekçesinde; davacının çalıştığı süre göz önüne alındığında, 5.250,00 USD ihbar tazminat alacağıbulunduğu belirtilmiş olup bu beyanın davacı tarafı bağlayacağı gözetilmeden hükme esas alınan bilirkişiraporunda hesaplanan net 9.153,89 USD ihbar tazminatı alacağının hüküm altına alınması hatalıdır.

3. İşçinin fazla çalışma, hafta tatili ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından indirimyapılması konusunda yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Söz konusu alacakların uzun bir süre içinhesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtayca son yıllarda indirim yapılması gerektiğiistikrarlı uygulama hâlini almıştır. Bu indirim, dosyadaki delillerin durumu ve niteliğine göre yapılmasıgerekli uygun bir indirimdir. Ancak fazla çalışma, hafta tatili veya ulusal bayram ve genel tatil günlerindeçalışma iddiasının tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumundaböyle bir indirime gidilmemektedir. Tanık anlatımlarına göre ispat hâlinde yapılacak indirimin, işçininçalışma şekline, işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile ulusal bayramve genel tatil ücreti miktarına göre takdir edilmesi gerektiği gözden kaçırılmamalıdır.

4. Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporunda; tanık beyanları ve bu beyanları doğruladığıbelirtilen e-posta yazışmaları ve puantaj kayıtlarına göre davacının hafta tatili alacağı hesaplanmıştır. İlkDerece Mahkemesince hafta tatili alacağının işyeri kayıtları ile ispatlandığı gerekçesiyle indirim yapılmadankarar verilmiş ise de; dosya kapsamında bulunan hafta tatiline ilişkin puantaj kayıtlarının davacıya aitolmadığı, tek başına e-posta yazışmaları ile hafta tatili günlerinde çalışmanın ispatlandığının kabuledilemeyeceği, dolayısıyla hafta tatili alacağının ispatında takdiri delil niteliğindeki tanık beyanları dâhiltüm dosya kapsamının dikkate alındığı, buna göre ispatın yazılı belgelere ve işveren kayıtlarınadayanmadığı anlaşılmaktadır. Hâl böyle olunca; hesaplanan hafta tatili alacağından uygun oranda birindirim yapıldıktan sonra belirlenecek miktarın hüküm altına alınması yerine yanılgılı değerlendirme ile indirim yapılmadan hüküm kurulması da hatalıdır.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin BölgeAdliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Davalı ... Şirketi ve davalı ... Şirketi yararına müştereken takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâletücretinin karşı tarafa yükletilmesine,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge AdliyeMahkemesine gönderilmesine,

05.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.